Category

Uncategorized

Mind full ή Mindful; Η σημασία του να είσαι παρών σε ότι ζεις

By | Uncategorized | No Comments

Mind  full ή Mindful; Eκ πρώτης όψεως οι δυο έννοιες φαίνονται ίδιες, όπως και ακούγονται ίδιες. Έχουν όμως το ίδιο νόημα;  Η φράση  «Mind  full» σημαίνει αυτό ακριβώς που δείχνει. Ένα μυαλό γεμάτο. Γεμάτο σκέψεις, αναμνήσεις, σχέδια, προβλέψεις, υποχρεώσεις, ανάγκες κλπ. Η λέξη «Mindful», όμως, σημαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ένα μυαλό άδειο από οτιδήποτε δεν ταιριάζει με τη στιγμή που ζεις στο εδώ και τώρα, αλλά γεμάτο από ότι σου προσφέρει η ίδια η στιγμή, χωρίς να το κρίνεις , χωρίς να ανησυχείς για το παρελθόν ή το μέλλον.

Ο εγκέφαλος μας είναι κατασκευασμένος ώστε να δίνει έμφαση στα αρνητικά γεγονότα, παρά στα θετικά ή στα ουδέτερα. Και αυτό το χαρακτηριστικό μας βοήθησε να επιβιώσουμε. Τι γίνεται όμως όταν χάνεται η ισορροπία και αυτός ο τρόπος αντίληψης των πραγμάτων παίρνει τον  έλεγχο της ζωής μας;  Εκεί ακριβώς έρχεται η ενσυνειδητότητα!

Ενσυνειδητότητα (Mindfulness) είναι η επίγνωση της παρούσας κατάστασης.  Όταν είμαστε  ενσυνείδητα  παρόντες σε αυτό που βιώνουμε  με τη σκέψη μας, το συναίσθημά μας και τις σωματικές μας  αισθήσεις, υιοθετούμε μια στάση περιέργειας και ταυτόχρονα νοιαξίματος  για το τι μας συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή.  Αυτό βέβαια για να συμβεί, προϋποθέτει ότι θα ενθαρρύνουμε  τον εαυτό μας  να κρατά αυτή τη στάση και όταν βιώνουμε μια δυσάρεστη στιγμή.

Με την ενσυνείδητη παρουσία μας στις  περισσότερες από τις στιγμές μας και τη λήψη αποφάσεων για το τι πραγματικά χρειαζόμαστε σε κάθε μία από αυτές τις στιγμές, μπορούμε να είμαστε  πιο φροντιστικοί με τον εαυτό μας , ενήμεροι για τις ανάγκες μας και να ρυθμίζουμε τη διάθεσή μας.

Η Ενσυνειδητότητα απαιτεί όλα τα μέρη του εγκεφάλου να συνεργαστούν ως ολοκληρωμένο σύνολο, για να ελέγχουμε τις σκέψεις μας και να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας. Συχνά ξεχνάμε ότι τα συναισθήματα προσθέτουν το  χρώμα στη ζωή μας και δεν τα παρατηρούμε μέχρις ότου γίνουν έντονα ευχάριστα ή δυσάρεστα. Με τη ενσυνείδητη στάση μας απέναντι σε αυτά, μπορούμε να μάθουμε να τα  παρατηρούμε και να τα αποδεχόμαστε. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να μας βοηθήσει να εκτιμάμε τις ευχάριστες στιγμές, να είμαστε ανοιχτοί σε δυσάρεστες εμπειρίες,  γνωρίζοντας ότι θα έχουν προσωρινή διάρκεια και ίσως  να έχουν και κάτι να μας διδάξουν και  ακόμη να παρατηρούμε τα ουδέτερα γεγονότα που δεν δημιουργούν πολύ δυνατά συναισθήματα και συνήθως παραβλέπονται, αλλά είναι ένα κομμάτι μας και αυτά.

Αδιαμφισβήτητα, το να μάθουμε να είμαστε ενσυνείδητα παρόντες και να καλωσορίζουμε στη ζωή μας όλες τις εμπειρίες, δεν είναι μια εύκολη αποστολή. Για να είμαστε σε θέση να την φέρουμε εις πέρας με επιτυχία, χρειάζεται  χρόνος,  προσπάθεια και υποστήριξη.  Χρειάζεται,  να γνωρίσουμε ξανά τον εαυτό μας, να δούμε τα δυνατά μας σημεία και να ενισχύσουμε τα πιο αδύναμα, φτιάχνοντας ένα πλέγμα ασφάλειας γύρω από αυτόν.

Ευτυχία Ψύλλου

Ψυχολόγος

Ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική θεραπεία 

Ειδικευόμενη στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής

Πηγές

Crane, R. S., & Kuyken, W. (2013). The implementation of mindfulness-based cognitive therapy: Learning from the UK health service experience. Mindfulness, 4(3), 246-254.

Germer, C. (2009). The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Guilford Press.

Μια ματιά στο μυαλό ενός παιδιού με ΔΕΠΥ

By | Uncategorized | No Comments

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), είναι μία κοινή διαταραχή νευροβιολογικής φύσης στην παιδική ηλικία . Στις μέρες μας η διαταραχή αυτή μπορεί να διαγνωστεί έγκαιρα και το παιδί και η οικογένεια να λάβει την απαραίτητη υποστήριξη που χρειάζεται.

Το παρακάτω animation λέγεται «Falling Letters» και έχει δημιουργηθεί από τον Σουηδό filmmaker Eric Roselund και αφορά τις καθημερινές μάχες που δίνει ένα παιδί με ΔΕΠΥ αλλά και τους δεκάδες τρόπους που η προσοχή του διασπάται  στο σχολείο αλλά και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη βοήθεια και την υποστήριξη που χρειάζεται αυτό το παιδί από την οικογένεια του.

Να πως είναι μια μέρα ενός παιδιού με ΔΕΠΥ:

 

Πηγή:

1.https://www.youtube.com/watch?v=EQ71vgRzCA4

2. huffingtonpost.com

Το παραπάνω κείμενο με το βίντεο είναι πρόταση της συνεργάτιδος του Κέντρου:

Αναστασία Στάμου,

MSc in Child Psychology

Ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική θεραπεία 

Όταν συγχωρείς κάποιον, γαληνεύεις. Κάνεις χάρη σ’ εσένα και όχι σ’ εκείνον

By | Uncategorized | No Comments

 

Ο θυμός είναι στην πραγματικότητα φόβος ότι δεν αγαπιέσαι αρκετά

Θυμώνεις; Είναι εντάξει. Είναι φυσιολογικό. Είσαι άνθρωπος! Μην αισθάνεσαι τύψεις που έχεις αληθινά συναισθήματα. Ταυτόχρονα όμως, μην επαναπαύεσαι. Τα συναισθήματα μέσα μας δεν τα δημιουργούν τα αντικείμενα, οι άλλοι άνθρωποι ή τα γεγονότα. Τα συναισθήματα ενυπάρχουν κι εμείς αποφασίζουμε να τα ενεργοποιήσουμε. Η ενεργοποίηση γίνεται μέσω της «μετάφρασης» που κάνουμε, δηλαδή του νοήματος που συνειδητά προσδίδουμε σε όσα μας συμβαίνουν.

Αν κάποιος οδηγός εκνευριστεί μαζί σου και σε βρίσει, είναι εύκολο να αντιδράσεις κάνοντας το ίδιο κι εσύ. Να νιώσεις το ίδιο μ’ αυτόν. Ότι δεν αγαπιέσαι αρκετά. Ο θυμός είναι στην πραγματικότητα φόβος ότι δεν αγαπιέσαι αρκετά. Όπως όλα τα αρνητικά συναισθήματα. Αν όμως ξέρεις ότι αυτός που σε βρίζει πάσχει από μια βαριά ασθένεια, που τον κάνει να φέρεται έτσι, πόσο αλλάζουν τα πράγματα;

Στοιχηματίζω ότι δεν θα σε εκνεύριζε τόσο πολύ ένας άρρωστος αγενής άνθρωπος. Την επόμενη φορά που θα σου μιλήσει κάποιος εκνευρισμένος, σκέψου το εξής: «Τον καημένο. Πάσχει από βαριά μορφή έλλειψης αγάπης. Τον καταλαβαίνω». Χαμογέλα και συνέχισε.

Πιστεύω βαθιά ότι ένα συναίσθημα υπάρχει: αυτό της αγάπης. Όλα τα άλλα συναισθήματα είναι παραλλαγές του. Και ένας φόβος υπάρχει: Ο φόβος μήπως δεν αγαπηθούμε. Το μίσος, η οργή, η λύπη, ο θυμός, όλα τα άλλα αρνητικά συναισθήματα έχουν να κάνουν με την απώλεια της αγάπης ή με το φόβο ότι δεν αγαπιόμαστε αρκετά.

Δεν τιμωρείς λοιπόν κάποιον όταν τον σκέφτεσαι συνεχώς θυμωμένος. Έστω ότι σε εκνευρίζει ένας περαστικός που δεν κάνει στην άκρη και πέφτει άτσαλα πάνω σου. Σκέψου ότι εκείνος συνεχίζει τη ζωή του, δεν ξέρει καν το όνομά σου, δεν θυμάται το πρόσωπό σου, δεν γνωρίζει ότι είσαι θυμωμένος, δεν επηρεάζεται καθόλου απ’ αυτό, κι εσύ τον κουβαλάς μέσα σου για ώρες, ίσως και για όλη τη μέρα. Και σου χαλάει τη διάθεση. Σε ποιον κάνεις τη χάρη; Ποιος χάνει; Εκείνος ή εσύ;

Η λύση επομένως, Συνοδοιπόρε, είναι η συγχώρεση. Κάπου άκουσα, δεν ξέρω αν ισχύει ή όχι, ότι η τοξικότητα του σάλιου σου όταν είσαι θυμωμένος σκοτώνει ποντίκι. Το μίσος σκοτώνει. Ο θυμός είναι ένας αμυντικός μηχανισμός. Είναι ένας τρόπος να νιώσεις δυνατός όταν πονάς. Εσύ πώς νιώθεις κάθε φορά που θυμώνεις; Κι όταν περνάει ο θυμός, τι μένει; Πιθανότατα να νιώθεις άδειος, αλλά και τύψεις, τύψεις και λύπη για το πόσο πολύ εξαρτάσαι από τα αρνητικά συναισθήματά σου και από αυτά των άλλων. Έτσι ήμουν κι εγώ κάποτε. Εξαρτώμενος.

Η λύση είναι η συγχώρεση. Η συγχώρεση είναι δύναμη. Δούλευα με μια κοπέλα που ο αδελφός της την υποτιμούσε από τότε που θυμόταν τον εαυτό της. Την εκμεταλλευόταν όταν την είχε ανάγκη, δανειζόταν χρήματα από αυτή, που δεν τα επέστρεφε ποτέ και όταν δεν την είχε ανάγκη, ικανοποιούσε το δικό του αίσθημα σπουδαιότητας κάνοντάς τη να νιώθει σαν σκουπίδι. Έτσι ένιωθε δυνατός.

Τη ρώτησα: «Γιατί του είσαι ευγνώμων;» Στην αρχή σάστισε. Με τις κατάλληλες ερωτήσεις σιγά σιγά άρχισε να ανοίγεται. Έτσι μπήκε στη διαδικασία να σκεφτεί ότι ένας από τους λόγους που είναι συναισθηματικός άνθρωπος και θέλει να δώσει αγάπη στους γύρω της είναι γιατί δεν πήρε αγάπη από τον αδελφό της. Ένας από τους λόγους που θα γίνει καλή μαμά και θα προστατεύσει τη σχέση των παιδιών της είναι γιατί οι γονείς της δεν προστάτευσαν εκείνη σε σχέση με τον αδελφό της.

«Είμαι ευγνώμων γιατί με δίδαξες ποιες συμπεριφορές να αποφεύγω και τι άνθρωπος να μη γίνω», άρχισε να επαναλαμβάνει. «Σε συγχωρώ. Σε αγαπώ που είσαι αδελφός μου. Δεν σε χρειάζομαι όμως άλλο στη ζωή μου. Όχι όσο είσαι έτσι». Του τηλεφώνησε, του είπε ότι τον αγαπά, ότι τον συγχωρεί για όσα της έχει κάνει, αλλά ότι δεν θα ανεχτεί ποτέ ξανά αυτού του είδους τη συμπεριφορά. Μου εκμυστηρεύτηκε ότι δεν είχε ξανανιώσει πιο δυνατή στη ζωή της, πιο γεμάτη και πιο ελεύθερη. Είχε εκπλαγεί με τον εαυτό της, είχε ξεπεράσει τις προσδοκίες της και ήταν βαθιά συγκινημένη γι’ αυτό.

Πες ευχαριστώ σε όσους σε πρόδωσαν. Αποκαλύπτοντας το πραγματικό τους πρόσωπο, σε προστάτεψαν από εκείνους στο μέλλον, σπρώχνοντάς σε να τους βγάλεις από τη ζωή σου στο παρόν. Έπειτα, συγχώρεσέ τους. Όταν συγχωρείς κάποιον, γαληνεύεις. Κάνεις χάρη σ’ εσένα και όχι σ’ εκείνον.

Ο Νικόλας Σμυρνάκης είναι συγγραφέας, δημιουργός της φιλοσοφίας του Ανθρώπου στο ΝηΣί (IslandofMan Success Philosophy), ιδρυτής του IslandofMan Success Coaching Academy. Σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και είναι κάτοχος τίτλου MBA (International MBA – ΑΣΟΕΕ). Για σειρά ετών δίδασκε το μάθημα «Στρατηγική και Καινοτομία» σε ιδιωτικό κολέγιο.
Έργα του κυκλοφορούν ελεύθερα στο δια­δίκτυο. Έχει διακριθεί σε λογοτεχνικούς διαγω­νισμούς και έχει λάβει δύο βραβεία διαδικτύου (e­awards). Έχει υπάρξει ομιλητής στο TEDx και με τα σεμινάριά του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό έχει διδάξει τις αρχές επιτυχίας σε χιλιάδες ανθρώπους. Τον εμπιστεύονται μεγάλοι ιδιωτικοί και δημόσιοι οργανισμοί. Τα βιβλία του “Η Επιτυχία Κρυβόταν στο Κομοδίνο μου” και “Να Ευτυχήσω για να Πε­τύχω ή να Πετύχω για να Ευτυχήσω;” (εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ) ήταν υποψήφια για τα βραβεία αναγνω­στών το 2017 και το 2019 αντίστοιχα. Το επόμενο έργο του με τίτλο “Γράψε η Δική σου Ιστορία” αναμένεται τον Ιανουάριο του 2020.
Όραμά του είναι να βοηθήσει ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να βρουν τον σκοπό τους και μέσα από δοκιμασμένες στρατηγικές να οδηγηθούν στην καθολική αλλαγή και ανάπτυξη σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.

Πηγή άρθρου: https://enallaktikidrasi.com/2018/11/otan-sigxwreis-kapoion-galineueis-kaneis-xari-esena-oxi-ekeino

Το παραπάνω άρθρο είναι πρόταση της συνεργάτιδος του Κέντρου:

Ουρανία Ζερικιώτη,

ΜSc Ψυχολόγος της Υγείας

Ειδίκευση στη ΓνωσιακήΣυμπεριφοριστική Θεραπεία

Ομάδα εποπτείας για ψυχολόγους/εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε σχολεία

By | Uncategorized | No Comments

Τον Μάρτιο ξεκινά η πρώτη ομάδα εποπτείας του Συμβουλευτικού Κέντρου στη Μαβίλη, η οποία απευθύνεται σε Ψυχολόγους και Εκπαιδευτικούς επαγγελματίες που επιθυμούν να εξελιχθούν, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο ώστε να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους και να ανταλλάξουν επαγγελματική υποστήριξη.

Με την διευκόλυνση και τον συντονισμό των εποπτών, οι συμμετέχοντες παρουσιάζουν το περιστατικό πάνω στο οποίο επιθυμούν να εργαστούν, ενώ στη συνέχεια θα γίνεται επεξεργασία αυτού καθώς και θα αναλύονται τυχόν διλήμματα και προσωπικά ζητήματά που αναδύονται. Θα δίνεται ανατροφοδότηση και κατευθύνσεις και θα τίθενται εκ νέου στόχοι. Στόχος της ομάδας είναι να βοηθήσει τους επαγγελματίες (δεν είναι αξιολόγηση) μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο υποστήριξης να επιλύσουν προβλήματα που συναντά στο καθημερινό πλαίσιο εργασίας μέσα από μια ομαδική συζήτηση και ανταλλαγή επιστημονικών απόψεων με συναδέλφους.

Οι ομάδες εποπτείας  συντονίζονται  από ψυχολόγους με εμπειρία τόσο στην διαχείριση προβληματικών συμπεριφορών στο σχολικό πλαίσιο όσο και με βαθειά γνώση και εμπειρία στην αξιολόγηση και παρέμβαση σε δυσκολίες παιδιών και εφήβων. Οι συναντήσεις θα πραγματοποιούνται 2φ/ μήνα, κάθε δεύτερη Δευτέρα 18:00-20:00 ή κάθε δεύτερο Σάββατο  14:00 – 17:00. Το Μάρτιο ξεκινά ο 1ος  κύκλος – η πρώτη ομάδα με σύνολο 10 συναντήσεων. Ο χώρος συνάντησης είναι το Συμβουλευτικό Κέντρο στη Μαβίλη (Παστέρ 10, πλατεία Μαβίλη) και το κόστος συμμετοχής είναι 20€ ανά συνάντηση.

Επόπτριες:

  1. Δρ. Γεωργία Ψαρρά: εκπαιδευτικός, ψυχολόγος με μεταπτυχιακό τίτλο στην Σχολική Ψυχολογίας και εκπαιδευμένη στην συστημική προσέγγιση. Δίδαξε με βιωματικό τρόπο την οικοσυστημική προσέγγιση στο μάθημα «Διαχείριση προβλημάτων στο σχολείο/εργασιακό χώρο και την οικογένεια» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για 12χρόνια, σε εκπαιδευτικούς με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σε σχολές γονέων με το ΙΔΕΚΕ, σε Νηπιαγωγούς και Βρεφονηπιαγωγούς με πρόγραμμα του ΟΑΕΔ και στους Δημοσίους Υπαλλήλους με το ΕΚΚΔΔΑ.
  2. Δρ. Ιωάννα Αποστολοπούλου: ψυχολόγος, με μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην κλινική ψυχολογία (πανεπιστήμιο Αθηνών) και εκπαίδευση στην γνωσιακή-συμπεριφοριστική κατεύθυνση. Δίδαξε επί σειρά ετών τόσο στο προπτυχιακό πρόγραμμα ψυχολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών όσο και στα μεταπτυχιακά προγράμματα σχολικής και κλινικής ψυχολογίας του ίδιου πανεπιστημίου. Έχει διδάξει ψυχολογία και συμβουλευτική σε πλήθος ιδιωτικών κολεγίων, ινστιτούτων και άλλων συναφών δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Παράλληλα από το 2005 ασκεί ιδιωτικά το επάγγελμα του ψυχολόγου. Έχει συντονίσει και προγράμματα σχολών γονέων σε συνεργασία με δήμους της Αθήνας και συμμετείχε σαν ψυχολόγος σε πρόγραμμα του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου της είχε ανατεθεί η ψυχολογική στήριξη μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών σε επτά δημόσια σχολεία στην Αθήνα επί τρια χρόνια.

Για πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας με επώνυμο γραπτό μήνυμα στο 6944680868 ή με e-mail στο info@ccmavili.gr

Μια όμορφη επαφή

By | Uncategorized | No Comments

Ένα υπέροχο πείραμα που αντικατοπτρίζει τη σημασία της επαφής, της συμμετοχής και της ουσιαστικής ανταπόκρισης στην επικοινωνία.

Πηγή: https://youtu.be/apzXGEbZht0

Το διάβασμα μπορει να έχει θετική επίδραση στην ψυχική υγεία

By | Uncategorized | No Comments

Η λίστα με τα οφέλη και τις απολαύσεις που μπορει να προσφέρει το διάβασμα  είναι ατελείωτη και η προσωπική ματιά του αναγνώστη εστιάζει σε αυτά που περισσότερο τον αφορούν.

Μια νέα έρευνα έρχεται να προσθέσει κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον στη λίστα: το διάβασμα μπορει να έχει θετική επίδραση στην ψυχική υγεία, προσφέροντας μάλιστα μια νέα παρέμβαση, αυτή της βιβλίοθεραπείας.

Πατήστε κλικ στον σύνδεσμο για ανάγνωση, το κείμενο είναι αναδημοσίευση από την πηγή: https://www.psychologynow.gr/psyxologia-texni/vivlia/8208-to-diavasma-borei-na-veltiosei-tin-psyxiki-ygeia.html.

Μια πρόταση της συνεργάτιδας του Συμβουλευτικού Κέντρου στη Μαβίλη Ελίνας Παυλάκη. Σύμβουλος επικοινωνίας , Personal & Executive coach , Μέλος του ICF

Therapy and Counselling also for English-speaking people based in Athens

By | Uncategorized | No Comments

For English-speaking people based in Athens – there is an opportunity to start working with a trainee psychotherapist and counsellor. The cost is 10 euros per session, and there are 4 slots available at the moment.

If you would like to explore issues, like bereavement, depression, or generally you would just like to talk about certain issues, please contact Mavili Councelling Centre on 213 0423374 – or 694 340 5985. The centre provides professional therapy services and has been on-going for many years. It offers a range of Integrative counselling services, including CBT, Person-centred therapy, and Psychodynamic therapy in both Greek and English.

We would love to hear from you, and hope that we can help with a range of difficult issues.

Η διάγνωση και το στίγμα της ψυχικής διαταραχής

By | Uncategorized | No Comments

Η ψυχική διαταραχή φαντάζει ως κάτι «μακρινό» και σπάνιο στους περισσότερους ανθρώπους. Είναι όμως έτσι; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ένας στους τέσσερις ανθρώπους θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του μία ψυχική διαταραχή, ενώ 121 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από κατάθλιψη- η οποία εκτιμάται ότι το 2020 θα αποτελεί τη συχνότερη ασθένεια στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Η διάγνωση κάποιας ψυχικής διαταραχής δεν γίνεται αυθαίρετα. Υπάρχουν δύο ταξινομικά εγχειρίδια (το ICD-10 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και το DSM-V της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης) τα οποία αναφέρουν τα κριτήρια για να τεθεί η διάγνωση μίας ψυχικής διαταραχής, δηλαδή τα συμπτώματα, η διάρκεια και λοιποί παράγοντες. Παρότι μπορεί άτομα με την ίδια διεγνωσμένη διαταραχή να μην έχουν ακριβώς τα ίδια συμπτώματα, η ύπαρξη διαγνωστικών κατηγοριών έχει πολλά πλεονεκτήματα. Κατ’ αρχήν, επιτρέπει στους ειδικούς ψυχικής υγείας να μιλάνε «την ίδια γλώσσα», να κατανοούν δηλαδή την γενική κλινική εικόνα του θεραπευόμενου χωρίς να αναφέρουν ένα-ένα τα συμτώματα. Κατά δεύτερον, η χρήση διαγνωστικών κατηγοριών είναι αναγκαία στην έρευνα και στην θέσπιση θεραπευτικών πρωτοκόλλων (ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας). Επίσης, η δυνατότητα χορήγησης αναρρωτικών αδειών, η κάλυψη συνταγογραφούμενων φαρμάκων και άλλου τέτοιου είδους παροχές από τους ασφαλιστικούς φορείς δεν θα ήταν εφικτές χωρίς την ύπαρξη διαγνωστικών κατηγοριών. Τέλος, η καταγραφή και ομαδοποίηση συγκεκριμένων συμπτωμάτων προσδίδει οικουμενικότητα, αντικειμενικότητα και επιστημονική εγκυρότητα στη διάγνωση της ψυχικής διαταραχής.

Η ύπαρξη διαγνωστικών κατηγοριών έχει δεχθεί σημαντική κριτική, και όχι άδικα. Όταν ένα άτομο διαγιγνώσκεται με μία ψυχική διαταραχή, αυτομάτως μπαίνει μία «ταμπέλα», με αποτέλεσμα να χάνει την μοναδικότητα του, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την δυσλειτουργία που μπορεί να προκαλούν τα συμπτώματα στο συγκεκριμένο άτομο. Επίσης, τίθεται ένα σημαντικό ερώτημα σχετικά με την γραμμή που διαχωρίζει το φυσιολογικό με το μη φυσιολογικό. Για παράδειγμα, ένα άτομο για να διαγνωσθεί με μείζον καταθλιπτική διαταραχή, πρέπει, εκτός των άλλων, να εμφανίζει τουλάχιστον 5 από μία λίστα 9 συμπτωμάτων. Συνεπώς, εάν ένα άτομο εμφανίζει 6 συμπτώματα τίθεται η διάγνωση της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής. Εάν όμως εμφανίζει τέσσερα συμπτώματα, κρίνεται υγιής, άρα δεν θεωρείται ότι χρήζει θεραπείας, ασχέτως πόσο αυτό το άτομο υποφέρει ή δυσλειτουργεί στην καθημερινότητά του. Άτομα με την ίδια διαταραχή μπορούν να συμπεριφέρονται διαφορετικά, να επηρεάζονται λιγότερο ή περισσότερο από τα συμπτώματα και να επηρεάζονται με άλλο τρόπο στην καθημερινότητά τους.

Μία ακόμη αρνητική επίπτωση της ύπαρξης διαγνωστικών κατηγοριών είναι ο στιγματισμός που υφίστανται οι ασθενείς. Ο στιγματισμός βεβαίως είναι ένα φαινόμενο που θα υπήρχε και χωρίς τις διαγνωστικές κατηγορίες αλλά η ύπαρξή τους τον ενισχύει αφού ομαδοποιεί τους ανθρώπους βάσει κάποιου χαρακτηριστικού. Το κοινωνικό στίγμα είναι μία ανεπιθύμητη, δυσφημιστική ιδιότητα που στερεί από κάποιον το δικαίωμα της πλήρους κοινωνικής αποδοχής και τον αναγκάζει να κρύψει την αιτία που προκαλεί αυτή την αντιμετώπιση. Αποτελεί έναν έντονα μειωτικό χαρακτηρισμό που αποδίδεται σε κάποιον και από τον οποίο είναι πολύ δύσκολο να απαλλαγεί. Ο στιγματισμός των ψυχικά πασχόντων στηρίζεται σε λάθος πεποιθήσεις

(α) για την φύση των διαταραχών (όπως το ότι είναι μόνο αποτέλεσμα κληρονομικότητας, ότι είναι ένδειξη αδυναμίας, ότι είναι αποτέλεσμα των επιλογών τους, ότι οι ψυχικά ασθενείς είναι επικίνδυνοι) και

(β) για την αντιμετώπισή τους (δηλαδή ότι είναι ανίατες).

Ένας ακόμη παράγοντας είναι η παράξενη-παράδοξη συμπεριφορά και σκέψη που απαντάται σε κάποιους ψυχικά ασθενείς. Ο κοινωνικός στιγματισμός προκαλεί αισθήματα ντροπής και ενοχής στις οικογένειες των ψυχικά ασθενών και κοινωνική απομόνωση. Επίσης, οι ίδιοι οι ασθενείς, δυσκολεύονται να αποδεχθούν την ασθένεια και συχνά δυσκολεύονται να αναζητήσουν θεραπεία ή δεν την αναζητούν καθόλου.

Αν και έχουν γίνει αρκετά βήματα προς την καταπολέμηση του στιγματισμού των ψυχική ασθενών, ένα μεγάλο ποσοστό ψυχικά ασθενών συνεχίζει να ζει αποτραβηγμένο από την κοινωνία. Η ενημέρωση των πολιτών ότι η ψυχική διαταραχή:

(α) μπορεί να αναφέρεται σε καταστάσεις πολύ διαφορετικές μεταξύ τους (ακόμα και στην ίδια διαταραχή υπάρχει η έννοια του φάσματος),

(β) μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε οικογένεια και σε άτομα όλων των ηλικιών (άρα μας αφορά όλους),

(γ) δεν είναι όλοι οι ψυχικά ασθενείς επικίνδυνοι και απρόβλεπτοι και

(δ) οι πάσχοντες και οι οικογένειές τους υποφέρουν από την ασθένεια.

Επίσης και η απαγόρευση χρήσης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης χαρακτηρισμών που προβάλλουν στερεοτυπικές αντιλήψεις (π.χ. «ο σχιζοφρενής δολοφόνος με το πριόνι») θα βοηθήσουν στην μείωση του στίγματος που ακολουθεί την διάγνωση μίας ψυχικής διαταραχής. Το σημαντικότερο όμως είναι να γίνει κατανοητό ότι η ψυχική διαταραχή δεν χαρακτηρίζει ολόκληρη την ύπαρξη του ατόμου και ότι ο ψυχικά ασθενής είναι άνθρωπος με αισθήματα, όνειρα, δυνατότητες και ανάγκες. Άλλωστε, η ψυχική διαταραχή είναι κάτι που μας αφορά (έστω και δυνητικά) όλους.

Ανδρουτσάκος Ιωάννης

Ψυχολόγος, MSc

Υποψήφιος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Ειδίκευση στη Γνωσιακή  Συμπεριφοριστική Θεραπεία

Οικογενειακή – Συστημική ψυχοθεραπεία

Ένα νέο… πιο ‘SMART’ έτος!

By | Uncategorized | No Comments

Κάθε νέο έτος… και μια καινούρια αρχή

Η αρχή κάθε νέου έτους αποτελεί για όλους την ευκαιρία να αναστοχαστούν τις πράξεις του παρελθόντος και να ονειρευτούν ή/και να προγραμματίσουν τις κινήσεις/ενέργειες του αύριο. Η υλοποίηση των μελλοντικών ονείρων εμπεριέχει την έννοια της στοχοθεσίας, γιατί αν «…αν ξέρω πού θέλω να πάω…. θα βρω πώς θα πάω… και στο τέλος θα ξέρω αν έφτασα!».

Η ύπαρξη στόχων είναι αναπόσπαστο μέρος μιας οργανωμένης ζωής που βοηθά το άτομο να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί ποικιλοτρόπως. Η υλοποίηση των στόχων δεν είναι κάτι εύκολο. Δεν είναι, όμως, και κάτι ακατόρθωτο. Χρειάζεται μεθοδικότητα και φυσικά να είναι SMART!

Τι σημαίνει, όμως, η νέο-σχηματισμένη λέξη SMART;

Ο όρος SMART είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Specific, Measurable, Attainable, Realistic και Time bound. Αναλυτικότερα…

Για να τεθεί ένας στόχος, αλλά κυρίως για να είναι υλοποιήσιμος, απαιτείται να είναι συγκεκριμένος. Οι γενικοί και αόριστοι στόχοι δεν βοηθούν το άτομο να συγκεντρωθεί στο περιεχόμενο του στόχου με αποτέλεσμα να χάνεται σε γενικότερες έννοιες που το παραπλανούν σπαταλώντας έτσι χρόνο και κόπο.

Ο στόχος, επίσης, πρέπει να είναι μετρήσιμος. Το άτομο καλό είναι να μπορεί να αποτιμήσει τον στόχο, να μπορεί να τον αξιολογήσει ώστε να αντιληφθεί το κόστος ή το όφελος από την επίτευξή του.

Ένα από τα πιο αξιόλογα χαρακτηριστικά του στόχου είναι να μπορεί να είναι και επιτεύξιμος. Το άτομο καλό είναι να σχεδιάζει στόχους που να είναι εφικτοί (ακόμη και απλοί στόχοι μέσα στην καθημερινότητα). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να νιώθει ικανό από την έκβαση του στόχου και με τη θετική ανατροφοδότηση που λαμβάνει να μπορεί να συνεχίζει.

Για να είναι ένας στόχος όλα τα παραπάνω, δεν θα μπορούσε παρά να είναι και ρεαλιστικός. Η φαντασία είναι απαραίτητο συστατικό στη ζωή του ατόμου και στα όνειρά του για ένα καλύτερο αύριο, αλλά στόχοι που δεν είναι ρεαλιστικοί επιφέρουν απογοήτευση, ακόμη και ματαίωση. Το άτομο μέσα στη λαχτάρα του να κάνει όλα όσα θα ήθελε ανεβάζει τον πήχη και πολλές φορές το αποτέλεσμα είναι το ακριβώς αντίθετο από το επιθυμητό. Έτσι πολύ γρήγορα απογοητεύεται και σταματά κάθε προσπάθεια.

Τέλος, ο στόχος για να είναι πραγματοποιήσιμος πρέπει να είναι χρονικά καθορισμένος. Τα χρονικά περιθώρια -ως λογικά όρια που ενέχουν προγραμματισμό- ενεργοποιούν τις δυνάμεις του ατόμου κάνοντάς το περισσότερο κινητοποιημένο, αφυπνισμένο και έτοιμο για δράση. Ο χρόνος, συνεπώς, γίνεται σύμμαχος αν το άτομο «… γνωρίζει που θέλει να πάει…!».

Η στοχοθεσία και ο προγραμματισμός στη ζωή δημιουργεί ένα ασφαλές δίκτυο επιβίωσης τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για εκείνα που μπορεί να βρίσκονται κοντά του. Αρκεί να μην μετατρέπεται σε ένα κυνήγι στεγνής επίτευξης στόχων χωρίς τα ενδιάμεσα μονοπάτια και τις εμπειρίες εκείνες που κάνουν το άτομο πάντα πιο σοφό και πλήρες.

Ας κινηθούμε, λοιπόν, όλοι λίγο πιο SMART και φέτος… ώστε η νέα χρονιά να ανταμείψει τις προσπάθειές μας και να μας φέρει πιο κοντά στους στόχους μας!

Κατερίνα Λεβάκη

Ψυχολόγος

Ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία

Διδάκτωρ Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης

Φοβάμαι τα αεροπλάνα

By | Uncategorized | No Comments

Σε γενικές γραμμές, το άγχος μπροστά σε μια απειλή σχετίζεται με την αντίληψη μας σχετικά με τις πιθανότητες να συμβεί αυτό που φοβόμαστε και τη σοβαρότητα αυτού που θα συμβεί, καθώς επίσης με τις δυνατότητες μας αντιμετώπισης της κατάστασης.

Μία πολύ συνηθισμένη φοβία είναι αυτή των πτήσεων με αεροπλάνο. Παρόλο που τα δυστυχήματα είναι σπάνια και το αεροπλάνο αποτελεί το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είτε αποφεύγουν να πετάξουν είτε πετάνε με μεγάλο φόβο, σε σημείο που πολλές φορές η πτήση τούς γίνεται εφιάλτης. Συχνά στην τελευταία περίπτωση γίνεται μάλιστα κατανάλωση αλκοόλ ή ηρεμιστικών τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της πτήσης. Αυτή η φοβία μπορεί να κάνει πολύ δύσκολη τη ζωή των ατόμων που οι επαγγελματικές τους ανάγκες είναι συνδεδεμένες με τη χρήση του αεροπλάνου.

Σε γενικές γραμμές, το άγχος μπροστά σε μια απειλή σχετίζεται με την αντίληψη μας σχετικά με  τις πιθανότητες να συμβεί αυτό που φοβόμαστε και τη σοβαρότητα αυτού που θα συμβεί, καθώς επίσης με τις δυνατότητες μας αντιμετώπισης της κατάστασης. Στην περίπτωση της φοβίας της πτήσης η σοβαρότητα αυτού που θα συμβεί και οι περιορισμένες πιθανότητες επιβίωσης σε περίπτωση ατυχήματος φαίνεται ότι πυροδοτούν το άγχος. Παραταύτα, τα παραπάνω δεν αποτελούν επαρκή εξήγηση της συγκεκριμένης φοβίας.

Οι λόγοι που μπορεί κάποιος να έχει μια τέτοια φοβία ποικίλλουν και διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν φοβία και με άλλα μέσα μεταφοράς και η φοβία της πτήσης αποτελεί ένα σύμπτωμα της «αγοραφοβίας», δηλαδή του γενικότερου φόβου τους να βρεθούν σε χώρους με πολύ κόσμο, απ’ όπου η διαφυγή θα ήταν δύσκολη. Άλλοι άνθρωποι έχουν όμως μόνο αυτή τη φοβία. Φαίνεται ότι συχνά πρόκειται για άτομα που έχουν μια έντονη ανάγκη για «έλεγχο». Αυτή η αυξημένη ανάγκη τους  να ελέγχουν τα πράγματα στη ζωή τους τα κάνει πιο ευάλωτα απέναντι σε μια τέτοια φοβία, αφού η πτήση με αεροπλάνο είναι μία κατάσταση στην οποία εμφανώς δεν έχουμε τον έλεγχο.

Στη θεραπεία είναι γενικά σημαντικό να κατανοήσουμε το πότε το άτομο απέκτησε τη φοβία αυτή. Τι άλλαξε στη ζωή του ατόμου την περίοδο που πρωτοεμφανίζεται η φοβία αυτή. Σε κάποιες περιπτώσεις κάποιος άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει μία τέτοια φοβία πολύ απλά γιατί είχε μία τραυματική εμπειρία μίας κακής πτήσης. Η αποφυγή του να μπει σε αεροπλάνο μετά από μία τέτοια εμπειρία εδραιώνει τη φοβία.

Η φοβία για τα αεροπλάνα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων όμως συνδέεται και με άλλα ψυχικά ζητήματα που μπορεί να ταλαιπωρούν το άτομο, όπως συναισθήματα γενικευμένης ανασφάλειας, διαφόρων ειδών φοβίες, ψυχαναγκαστικές σκέψεις, καταναγκαστικές συμπεριφορές κλπ.

Αν βέβαια παρά το φόβο μας μπαίνουμε στο αεροπλάνο, τότε δε φαίνεται να υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα. Χρησιμοποιώντας διάφορα τεχνάσματα όπως το να αποσπάμε την προσοχή μας κατά τη διάρκεια της πτήσης (π.χ. διαβάζοντας ένα βιβλίο ή μιλώντας με το διπλανό μας), η δυσφορία αυτή μπορεί να ελαττωθεί. Αν όμως ο φόβος μας είναι τέτοιος, που μας αποτρέπει από το να ταξιδέψουμε ή δημιουργεί δυσανάλογα μεγάλη δυσφορία, τότε ίσως χρειάζεται να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό για να μας βοηθήσει.

Γεωργία Μαριακάκη, ΜSc

Κλινική Ψυχολόγος

Ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία