Κάθε νέο έτος… και μια καινούρια αρχή
Η αρχή κάθε νέου έτους αποτελεί για όλους την ευκαιρία να αναστοχαστούν τις πράξεις του παρελθόντος και να ονειρευτούν ή/και να προγραμματίσουν τις κινήσεις/ενέργειες του αύριο. Η υλοποίηση των μελλοντικών ονείρων εμπεριέχει την έννοια της στοχοθεσίας, γιατί αν «…αν ξέρω πού θέλω να πάω…. θα βρω πώς θα πάω… και στο τέλος θα ξέρω αν έφτασα!».
Η ύπαρξη στόχων είναι αναπόσπαστο μέρος μιας οργανωμένης ζωής που βοηθά το άτομο να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί ποικιλοτρόπως. Η υλοποίηση των στόχων δεν είναι κάτι εύκολο. Δεν είναι, όμως, και κάτι ακατόρθωτο. Χρειάζεται μεθοδικότητα και φυσικά να είναι SMART!
Τι σημαίνει, όμως, η νέο-σχηματισμένη λέξη SMART;
Ο όρος SMART είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Specific, Measurable, Attainable, Realistic και Time bound. Αναλυτικότερα…
Για να τεθεί ένας στόχος, αλλά κυρίως για να είναι υλοποιήσιμος, απαιτείται να είναι συγκεκριμένος. Οι γενικοί και αόριστοι στόχοι δεν βοηθούν το άτομο να συγκεντρωθεί στο περιεχόμενο του στόχου με αποτέλεσμα να χάνεται σε γενικότερες έννοιες που το παραπλανούν σπαταλώντας έτσι χρόνο και κόπο.
Ο στόχος, επίσης, πρέπει να είναι μετρήσιμος. Το άτομο καλό είναι να μπορεί να αποτιμήσει τον στόχο, να μπορεί να τον αξιολογήσει ώστε να αντιληφθεί το κόστος ή το όφελος από την επίτευξή του.
Ένα από τα πιο αξιόλογα χαρακτηριστικά του στόχου είναι να μπορεί να είναι και επιτεύξιμος. Το άτομο καλό είναι να σχεδιάζει στόχους που να είναι εφικτοί (ακόμη και απλοί στόχοι μέσα στην καθημερινότητα). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να νιώθει ικανό από την έκβαση του στόχου και με τη θετική ανατροφοδότηση που λαμβάνει να μπορεί να συνεχίζει.
Για να είναι ένας στόχος όλα τα παραπάνω, δεν θα μπορούσε παρά να είναι και ρεαλιστικός. Η φαντασία είναι απαραίτητο συστατικό στη ζωή του ατόμου και στα όνειρά του για ένα καλύτερο αύριο, αλλά στόχοι που δεν είναι ρεαλιστικοί επιφέρουν απογοήτευση, ακόμη και ματαίωση. Το άτομο μέσα στη λαχτάρα του να κάνει όλα όσα θα ήθελε ανεβάζει τον πήχη και πολλές φορές το αποτέλεσμα είναι το ακριβώς αντίθετο από το επιθυμητό. Έτσι πολύ γρήγορα απογοητεύεται και σταματά κάθε προσπάθεια.
Τέλος, ο στόχος για να είναι πραγματοποιήσιμος πρέπει να είναι χρονικά καθορισμένος. Τα χρονικά περιθώρια -ως λογικά όρια που ενέχουν προγραμματισμό- ενεργοποιούν τις δυνάμεις του ατόμου κάνοντάς το περισσότερο κινητοποιημένο, αφυπνισμένο και έτοιμο για δράση. Ο χρόνος, συνεπώς, γίνεται σύμμαχος αν το άτομο «… γνωρίζει που θέλει να πάει…!».
Η στοχοθεσία και ο προγραμματισμός στη ζωή δημιουργεί ένα ασφαλές δίκτυο επιβίωσης τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για εκείνα που μπορεί να βρίσκονται κοντά του. Αρκεί να μην μετατρέπεται σε ένα κυνήγι στεγνής επίτευξης στόχων χωρίς τα ενδιάμεσα μονοπάτια και τις εμπειρίες εκείνες που κάνουν το άτομο πάντα πιο σοφό και πλήρες.
Ας κινηθούμε, λοιπόν, όλοι λίγο πιο SMART και φέτος… ώστε η νέα χρονιά να ανταμείψει τις προσπάθειές μας και να μας φέρει πιο κοντά στους στόχους μας!
Κατερίνα Λεβάκη
Ψυχολόγος
Ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική Θεραπεία
Διδάκτωρ Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης