Monthly Archives

March 2018

Stress και καρκίνος

By | Uncategorized | No Comments

stress-reu

Ποιο είναι το νόημα της λέξης stress και πως επηρεάζει την εμφάνιση του καρκίνου ή την αντιμετώπισή του; Πώς λειτουργεί το σώμα όταν διακατέχεται από stress και πώς μπορεί να βοηθήσει η Ψυχολογική υποστήριξη;

Σήμερα, είναι πλέον αποδεκτό από τον επιστημονικό κόσμο ότι τα σωματικά συμπτώματα και οι ασθένειες δεν είναι ανεξάρτητες από τις σκέψεις και τα συναισθήματα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι αναπόσπαστο κομμάτι του οργανισμού και υπεύθυνος για τη διαχείριση εξωτερικών ερεθισμάτων. Stress ονομάζεται η διαδικασία της προσαρμογής του οργανισμού σε οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα, το οποίο ο οργανισμός αντιλαμβάνεται ως απειλή. Η συγκεκριμένη διαδικασία έρχεται να επηρεάσει το νευρο – ενδοκρινο –ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού και κατ’ επέκταση να συμβάλλει, μαζί με άλλους παράγοντες, στην εμφάνιση νόσων, όπως είναι ο καρκίνος.

Εκτός από το ρόλο του stress στην εμφάνιση του καρκίνου, σημαντική είναι η επίδρασή του και στην αντιμετώπιση της νόσου. Όταν ανακοινώνεται σε έναν ασθενή ότι έχει εμφανίσει καρκίνο, αυτόματα θα αισθανθεί απειλή για τη ζωή του, άγχος για την πορεία της θεραπείας, θλίψη για την επικείμενη αλλαγή της εξωτερικής του εμφάνισης και φόβο για τις επιπτώσεις που θα έχει συνολικά η κατάσταση στους δικούς του ανθρώπους.

Η Ψυχολογική υποστήριξη έρχεται να βοηθήσει τον ασθενή στη διαχείριση όλων των παραπάνω συναισθημάτων, έτσι ώστε να τον προετοιμάσει και να τον εφοδιάσει με τα κατάλληλα «όπλα» για να ξεκινήσει τη μάχη με τον καρκίνο.

Πρώτα απ’ όλα, ο ασθενής, σε συνεργασία με το θεράπων Ιατρό, πρέπει να κατανοήσει την ασθένεια, να λύσει κάθε απορία γύρω από αυτήν και να εμπεδώσει τα βήματα της θεραπείας του. Στη συνέχεια, είναι σημαντικό να εκπαιδευτεί στη σκέψη «ένα βήμα τη φορά», καθώς μόνο αυτό μπορεί να διαχειριστεί πραγματικά. Οι υποθέσεις και τα σενάρια για το μέλλον είναι αυτόματη λειτουργία του εγκεφάλου, αλλά στην πραγματικότητα δεν τον προετοιμάζουν, αντίθετα τον αγχώνουν.

Ο καρκίνος είναι μία βαθιά προσωπική υπόθεση του κάθε ανθρώπου και η κατανόηση αυτού και μόνο είναι εξαιρετικά σημαντική. Ας δώσουμε χρόνο και χώρο να εξωτερικεύσει ο ασθενής τις σκέψεις του, την κούρασή του και τα δύσκολα συναισθήματά του. Έπειτα, ο ρόλος της υποστήριξης έρχεται να διευκολύνει με εναλλακτικές την ποιότητα ζωής του ασθενή. Η διατήρηση, όσο γίνεται, της καθημερινής ρουτίνας (εργασία, δουλειές σπιτιού, χόμπυ), η συζήτηση σχετικά με την πτώση των μαλλιών και η αποδοχή εαυτού και η παρότρυνση για ποιοτικό χρόνο με αγαπημένους ανθρώπους (συγγενείς, φίλους) είναι μόνο λίγα απ’ αυτά που θα ενισχύσουν τον ασθενή για να αντιμετωπίσει τη νόσο.

«Όταν νοσεί ένας άνθρωπος, νοσεί όλη η οικογένεια», οπότε αντίστοιχη υποστήριξη χρειάζονται και οι οικείοι του ασθενή, με σκοπό να αντιμετωπίσουν τόσο τα δικά τους συναισθήματα, όσο και του ασθενή. Η παρουσία τους, και μόνο αυτή, είναι αρκετή, αλλά μικρές καθημερινές στιγμές μπορούν να επηρεάσουν τόσο θετικά, όσο και αρνητικά την κατάσταση.

Αν θα μπορούσα να κλείσω αυτό το σύντομο άρθρο με μία φράση, αυτή θα ήταν η εξής: «Δεν είσαι ο καρκίνος, είσαι ο ίδιος άνθρωπος που ήσουν και πριν, ο οποίος νοσεί αυτή τη στιγμή από καρκίνο και δίνει μία μάχη».

Αναστασία Λεμονή

Ψυχολόγος, MSc Αντιμετώπιση του Πόνου

Ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία

Μαθαίνοντας τα παιδιά να βοηθούν τους άλλους

By | Uncategorized | No Comments

helping kids

Δεν είναι ποτέ νωρίς για να διδάξουμε σε ένα παιδί την σπουδαιότητα του να βοηθάει και να υποστηρίζει τους άλλους, ιδιαίτερα εκείνους που το έχουν περισσότερο ανάγκη.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει μάλιστα έρευνα του Stanford Report (2008), η οποία παρουσιάζει παιδιά 2 χρονών να λειτουργούν “αλτρουιστικά” στο πλαίσιο ψυχολογικών πειραμάτων. Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως είναι σχεδόν απίθανο ο αλτρουισμός των παιδιών να έχει επηρεαστεί από τους γονείς. Αντίθετα, είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε, κάτι που έχουμε μέσα μας. Στην πορεία όμως αυτό επηρεάζεται και διαμορφώνεται  από το πώς αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον μας και τον τρόπο που μας αποδέχονται ή όχι οι άλλοι. Με τον καιρό φαίνεται δηλαδή να γίνεται σημαντικότερη, σύμφωνα με την έρευνα, η ταύτιση μας με ότι επικρατεί γύρω μας και η ανάγκη να ενταχθούμε σε μια ομάδα.

Το να βοηθάμε τους άλλους μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα. Ενισχύει την ικανότητα του να μοιραζόμαστε εμπειρίες και κοινούς στόχους. Επίσης,  σύμφωνα με ερευνητές, το να βοηθάμε τους άλλους συμβάλλει στη γενική βελτίωση της υγείας μας και ενισχύει σημαντικά την αυτοεκτίμηση μας. Επιπλέον, και ιδιαίτερα για τα παιδιά, φαίνεται να βοηθάει στην κοινωνικοποίηση και στην ανάπτυξη χρήσιμων δεξιοτήτων, τόσο για την προσωπική, όσο και τη μελλοντική επαγγελματική ζωή.

Ιδιαίτερα σήμερα, η ίδια η πραγματικότητα μας προσφέρει –δυστυχώς- πολλές ευκαιρίες για να διδαχτούμε και να διδάξουμε τα παιδιά μας να βοηθούν όσους το έχουν ανάγκη.

  • Βρείτε λοιπόν ευκαιρίες να μιλήσετε στα παιδιά σας για το τι συμβαίνει στον κόσμο και για το πώς μια μικρή βοήθεια και λίγος χρόνος από τον καθένα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά.
  • Καθιερώστε κάποιες συνήθειες, που θα προσφέρουν στα παιδιά εμπειρίες και θα τα διδάξουν να βοηθούν τους άλλους: μια επίσκεψη μια φορά τον μήνα σε κάποιο ηλικιωμένο συγγενή ή γείτονα, η προσφορά κάθε Χριστούγεννα παλιών παιχνιδιών, βιβλίων  και ρούχων σε παιδιά που τα έχουν ανάγκη, η συμμετοχή σε εκδηλώσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα κτλ.
  • Μιλήστε στα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία τους, για την έννοια της κοινωνικής ευθύνης και τη σπουδαιότητα της αλληλοβοήθειας.
  • Εκφράστε με κάθε ευκαιρία και με σαφήνεια στα παιδιά σας το πόσο υπερήφανοι αισθάνεστε για αυτά που κάνουν και προσφέρουν στους άλλους.
  • Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση τους και δώστε έμφαση σε όσα κάνουν, τοποθετώντας στρατηγικά στο σπίτι σχετικές φωτογραφίες (παίρνοντας μέρος σε κάποιο αγώνα φιλανθρωπικού συλλόγου, πακετάροντας τα παλιά παιχνίδια, φτιάχνοντας χειροτεχνίες για φιλανθρωπικό bazaar).
  • Τέλος, μην ξεχνάμε πως όπως και σε τόσα άλλα, ο αποτελεσματικότερος τρόπος να διδάξουμε τα παιδιά να βοηθούν εκείνους που το έχουν ανάγκη, είναι να δώσουμε πρώτα οι ίδιοι το παράδειγμα. Ένας γονιός ευαισθητοποιημένος απέναντι στις ανάγκες των συνανθρώπων του, αποτελεί πρότυπο που τα παιδιά θαυμάζουν και πιθανότατα θα  μιμηθούν.

 

Ελίνα Παυλάκη

Σύμβουλος επικοινωνίας , Personal & Executive coach , Μέλος του ICF

Γιατί τα παιχνίδια ρόλων είναι τόσο σημαντικά για τα παιδιά

By | Blog | No Comments

pilotoi-oneiron-paidia-kaneis-aeropeirati-750x400

«Ας παίξουμε τους πυροσβέστες», «ελάτε να ντυθούμε νεράιδες και πριγκίπισσες», «όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω πιλότος».

Εάν έχετε μικρά παιδιά, πιθανότατα τα παραπάνω αποτελούν μέρος της καθημερινότητας σας, αφού τα παιδιά από τη φύση τους αγαπούν τα παιχνίδια ρόλων και τη δυνατότητα που αυτά τους δίνουν να μιμηθούν, να εκφραστούν και να φανταστούν χωρίς όρια.

Τα παιχνίδια ρόλων,-δηλαδή η επιλογή φανταστικών χαρακτήρων και η ανάπτυξη ιστοριών, στις οποίες αυτοί πρωταγωνιστούν – είναι όμως για τα παιδιά κάτι παραπάνω από διασκέδαση. Είναι ένα σημαντικό και χρήσιμο μέσο μάθησης που συγχρόνως μπορεί να μας αποκαλύψει λιγότερο γνωστές πλευρές του χαρακτήρα ενός παιδιού (π.χ. ενός κατά τα άλλα ντροπαλού παιδιού).

Είναι ένας τρόπος για τα παιδιά να εξερευνήσουν από τη δική τους οπτική τον κόσμο και να πειραματιστούν με τη συμπεριφορά τους σε σχέση με τους άλλους. Να μιμηθούν τον κόσμο των ενηλίκων και στο πλαίσιο αυτό να δοκιμάσουν νέες καταστάσεις αναπτύσσοντας τη φαντασία τους σε ένα ασφαλές και ελεγχόμενο πλαίσιο.

Μέσα από τις ιστορίες που φτιάχνουν εξερευνούν σημαντικά θέματα και συναισθήματα όπως η αγάπη και η φροντίδα, το καλό και το κακό, η σχέση του ισχυρού και του αδύναμου, η απώλεια και η μοναξιά. Άλλες φορές προσπαθούν να ενσωματώσουν και να ερμηνεύσουν μέσα από το παιχνίδι των ρόλων γεγονότα της επικαιρότητας ή της καθημερινότητας τους. Συχνά επιχειρούν μέσα από τον εκάστοτε ρόλο να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως «ποιος είμαι;», «τι μπορεί να γίνω;», «με τι μοιάζει αυτό;», «τι θα γίνει εάν…».

Πιο συγκεκριμένα, ειδικοί στην ανάπτυξη των παιδιών, πιστεύουν πως τα παιχνίδια ρόλων βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν σημαντικές δεξιότητες και γνώσεις, παροτρύνοντας τα:

  • Να αναπτύξουν τη φαντασία τους
  • Να εξερευνήσουν με ασφάλεια τον κόσμο γύρω τους
  • Να ενισχύσουν την αφαιρετική σκέψη
  • Να ανακαλύψουν ηγετικές ικανότητες
  • Να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και καλύτερη αίσθηση του εαυτού τους
  • Να αποκτήσουν γλωσσικές δεξιότητες
  • Να κατανοήσουν την οπτική πλευρά κάποιου άλλου
  • Να εξελίξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες
  • Να μάθουν βασικές δεξιότητες της ζωής των ενηλίκων
  • Να εκπαιδευτούν στο να επιλύνουν προβλήματα

Και σαν να μην είναι αρκετά όλα τα παραπάνω, επιστήμονες υποστηρίζουν ότι επειδή τα παιχνίδια ρόλων ενεργοποιούν συγχρόνως διάφορα συναισθήματα, τη γνωστική λειτουργία, τη γλώσσα, καθώς και κινητικές δεξιότητες, δημιουργούν τελικά συναπτικές συνδέσεις μεταξύ των τμημάτων του εγκεφάλου. Και όσο περισσότερες οι συνάψεις, τόσο μεγαλύτερη είναι η νοημοσύνη ενός παιδιού!

Παρακολουθώντας τα παιδιά, θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν διάφοροι τύποι παιχνιδιού ρόλων με τους οποίους πειραματίζονται, με τον καθένα να εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς.

  • Για τα περισσότερα παιδιά μια από τις πρώτες μορφές, είναι η μίμηση της μαμάς και του μπαμπά, ένας ρόλος που τα βοηθά να κατανοήσουν καλύτερα ποιοι είναι οι γονείς τους και τι κάνουν οι μεγάλοι. Μπορούμε να τα ενθαρρύνουμε σε αυτό ζητώντας τους να μας βοηθήσουν σε μικροδουλειές (στρώσιμο τραπεζιού, ψώνια) ή να μπουν στο ρόλο ενός ενήλικα οδηγώντας ένα παιδικό αυτοκίνητο ή φροντίζοντας μια κούκλα.
  • Τα παιδιά λατρεύουν να παίζουν παιχνίδια ρόλων φορώντας διάφορες στολές ή ρούχα και αξεσουάρ ενηλίκων. Είναι τροφή για την παιδική φαντασία και σίγουρα είναι μια καλή ιδέα να έχουν στη διάθεση τους όλο το χρόνο –και όχι μόνο τις απόκριες- στολές που θα τους επιτρέψουν να πειραματιστούν με διαφορετικούς ρόλους.
  • Καταστάσεις της καθημερινής ζωής, όπως το σχολειό, η επίσκεψη στο γιατρό, τα ψώνια στα μαγαζιά είναι αγαπημένο υλικό, που ενισχύει όλα όσα τα παιδιά έχουν μάθει για την σωστή συμπεριφορά σε διαφορετικές καταστάσεις και μέρη. Η συνεργασία, η ευκαιρία διαπραγμάτευσης και η ομαδικότητα που απαιτεί αυτό το παιχνίδι συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.
  • Η αναπαράσταση ιστοριών από βιβλία ή ταινίες προσφέρει στα παιδιά τη δυνατότητα να σκεφτούν και να αξιολογήσουν καλύτερα τη στάση και τα συναισθήματα των άλλων. Με το να ταυτιστούν μέσα από το ρόλο με τον ήρωα, τα βοηθάει να εξερευνήσουν τον κόσμο των συναισθημάτων (πώς αισθάνθηκε ο αγαπημένος ήρωας; αισθάνθηκε χαρά, απογοήτευση, έκπληξη κ.τ.λ.).
  • Πολλά παιδιά επιλέγουν να πειραματιστούν με το παιχνίδι των ρόλων μέσα από μια μικρή παράσταση: παίζοντας ένα σκετς, ερμηνεύοντας ένα τραγούδι, χορεύοντας ή παίζοντας ένα μουσικό όργανο .Ενθαρρύνετε τα να το κάνουν, αφού πρόκειται για δραστηριότητες που ξεδιπλώνουν τα ταλέντα τους και τονώνουν την αυτοπεποίθηση τους.

Αξίζει πραγματικά να υποστηρίξουμε, να ενθαρρύνουμε, αλλά και να απολαύσουμε τα παιχνίδια ρόλων των παιδιών μας, αξιοποιώντας έτσι μια καταπληκτική ευκαιρία για να δούμε τον κόσμο, τον εαυτό τους, αλλά και εμάς, μέσα από τα δικά τους μάτια.

Ελίνα Παυλάκη

Σύμβουλος επικοινωνίας , Personal & Executive coach , Μέλος του ICF