February 2020

Mind  full ή Mindful; Eκ πρώτης όψεως οι δυο έννοιες φαίνονται ίδιες, όπως και ακούγονται ίδιες. Έχουν όμως το ίδιο νόημα;  Η φράση  «Mind  full» σημαίνει αυτό ακριβώς που δείχνει. Ένα μυαλό γεμάτο. Γεμάτο σκέψεις, αναμνήσεις, σχέδια, προβλέψεις, υποχρεώσεις, ανάγκες κλπ. Η λέξη «Mindful», όμως, σημαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ένα μυαλό άδειο από οτιδήποτε δεν ταιριάζει με τη στιγμή που ζεις στο εδώ και τώρα, αλλά γεμάτο από ότι σου προσφέρει η ίδια η στιγμή, χωρίς να το κρίνεις , χωρίς να ανησυχείς για το παρελθόν ή το μέλλον.

Ο εγκέφαλος μας είναι κατασκευασμένος ώστε να δίνει έμφαση στα αρνητικά γεγονότα, παρά στα θετικά ή στα ουδέτερα. Και αυτό το χαρακτηριστικό μας βοήθησε να επιβιώσουμε. Τι γίνεται όμως όταν χάνεται η ισορροπία και αυτός ο τρόπος αντίληψης των πραγμάτων παίρνει τον  έλεγχο της ζωής μας;  Εκεί ακριβώς έρχεται η ενσυνειδητότητα!

Ενσυνειδητότητα (Mindfulness) είναι η επίγνωση της παρούσας κατάστασης.  Όταν είμαστε  ενσυνείδητα  παρόντες σε αυτό που βιώνουμε  με τη σκέψη μας, το συναίσθημά μας και τις σωματικές μας  αισθήσεις, υιοθετούμε μια στάση περιέργειας και ταυτόχρονα νοιαξίματος  για το τι μας συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή.  Αυτό βέβαια για να συμβεί, προϋποθέτει ότι θα ενθαρρύνουμε  τον εαυτό μας  να κρατά αυτή τη στάση και όταν βιώνουμε μια δυσάρεστη στιγμή.

Με την ενσυνείδητη παρουσία μας στις  περισσότερες από τις στιγμές μας και τη λήψη αποφάσεων για το τι πραγματικά χρειαζόμαστε σε κάθε μία από αυτές τις στιγμές, μπορούμε να είμαστε  πιο φροντιστικοί με τον εαυτό μας , ενήμεροι για τις ανάγκες μας και να ρυθμίζουμε τη διάθεσή μας.

Η Ενσυνειδητότητα απαιτεί όλα τα μέρη του εγκεφάλου να συνεργαστούν ως ολοκληρωμένο σύνολο, για να ελέγχουμε τις σκέψεις μας και να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας. Συχνά ξεχνάμε ότι τα συναισθήματα προσθέτουν το  χρώμα στη ζωή μας και δεν τα παρατηρούμε μέχρις ότου γίνουν έντονα ευχάριστα ή δυσάρεστα. Με τη ενσυνείδητη στάση μας απέναντι σε αυτά, μπορούμε να μάθουμε να τα  παρατηρούμε και να τα αποδεχόμαστε. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να μας βοηθήσει να εκτιμάμε τις ευχάριστες στιγμές, να είμαστε ανοιχτοί σε δυσάρεστες εμπειρίες,  γνωρίζοντας ότι θα έχουν προσωρινή διάρκεια και ίσως  να έχουν και κάτι να μας διδάξουν και  ακόμη να παρατηρούμε τα ουδέτερα γεγονότα που δεν δημιουργούν πολύ δυνατά συναισθήματα και συνήθως παραβλέπονται, αλλά είναι ένα κομμάτι μας και αυτά.

Αδιαμφισβήτητα, το να μάθουμε να είμαστε ενσυνείδητα παρόντες και να καλωσορίζουμε στη ζωή μας όλες τις εμπειρίες, δεν είναι μια εύκολη αποστολή. Για να είμαστε σε θέση να την φέρουμε εις πέρας με επιτυχία, χρειάζεται  χρόνος,  προσπάθεια και υποστήριξη.  Χρειάζεται,  να γνωρίσουμε ξανά τον εαυτό μας, να δούμε τα δυνατά μας σημεία και να ενισχύσουμε τα πιο αδύναμα, φτιάχνοντας ένα πλέγμα ασφάλειας γύρω από αυτόν.

Ευτυχία Ψύλλου

Ψυχολόγος

Ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική θεραπεία 

Ειδικευόμενη στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής

Πηγές

Crane, R. S., & Kuyken, W. (2013). The implementation of mindfulness-based cognitive therapy: Learning from the UK health service experience. Mindfulness, 4(3), 246-254.

Germer, C. (2009). The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Guilford Press.

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), είναι μία κοινή διαταραχή νευροβιολογικής φύσης στην παιδική ηλικία . Στις μέρες μας η διαταραχή αυτή μπορεί να διαγνωστεί έγκαιρα και το παιδί και η οικογένεια να λάβει την απαραίτητη υποστήριξη που χρειάζεται.

Το παρακάτω animation λέγεται «Falling Letters» και έχει δημιουργηθεί από τον Σουηδό filmmaker Eric Roselund και αφορά τις καθημερινές μάχες που δίνει ένα παιδί με ΔΕΠΥ αλλά και τους δεκάδες τρόπους που η προσοχή του διασπάται  στο σχολείο αλλά και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη βοήθεια και την υποστήριξη που χρειάζεται αυτό το παιδί από την οικογένεια του.

Να πως είναι μια μέρα ενός παιδιού με ΔΕΠΥ:

Πηγή:

1.https://www.youtube.com/watch?v=EQ71vgRzCA4

2. huffingtonpost.com

Το παραπάνω κείμενο με το βίντεο είναι πρόταση της συνεργάτιδος του Κέντρου:

Αναστασία Στάμου,

MSc in Child Psychology

Ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική θεραπεία 

Ο θυμός είναι στην πραγματικότητα φόβος ότι δεν αγαπιέσαι αρκετά

Θυμώνεις; Είναι εντάξει. Είναι φυσιολογικό. Είσαι άνθρωπος! Μην αισθάνεσαι τύψεις που έχεις αληθινά συναισθήματα. Ταυτόχρονα όμως, μην επαναπαύεσαι. Τα συναισθήματα μέσα μας δεν τα δημιουργούν τα αντικείμενα, οι άλλοι άνθρωποι ή τα γεγονότα. Τα συναισθήματα ενυπάρχουν κι εμείς αποφασίζουμε να τα ενεργοποιήσουμε. Η ενεργοποίηση γίνεται μέσω της «μετάφρασης» που κάνουμε, δηλαδή του νοήματος που συνειδητά προσδίδουμε σε όσα μας συμβαίνουν.

Αν κάποιος οδηγός εκνευριστεί μαζί σου και σε βρίσει, είναι εύκολο να αντιδράσεις κάνοντας το ίδιο κι εσύ. Να νιώσεις το ίδιο μ’ αυτόν. Ότι δεν αγαπιέσαι αρκετά. Ο θυμός είναι στην πραγματικότητα φόβος ότι δεν αγαπιέσαι αρκετά. Όπως όλα τα αρνητικά συναισθήματα. Αν όμως ξέρεις ότι αυτός που σε βρίζει πάσχει από μια βαριά ασθένεια, που τον κάνει να φέρεται έτσι, πόσο αλλάζουν τα πράγματα;

Στοιχηματίζω ότι δεν θα σε εκνεύριζε τόσο πολύ ένας άρρωστος αγενής άνθρωπος. Την επόμενη φορά που θα σου μιλήσει κάποιος εκνευρισμένος, σκέψου το εξής: «Τον καημένο. Πάσχει από βαριά μορφή έλλειψης αγάπης. Τον καταλαβαίνω». Χαμογέλα και συνέχισε.

Πιστεύω βαθιά ότι ένα συναίσθημα υπάρχει: αυτό της αγάπης. Όλα τα άλλα συναισθήματα είναι παραλλαγές του. Και ένας φόβος υπάρχει: Ο φόβος μήπως δεν αγαπηθούμε. Το μίσος, η οργή, η λύπη, ο θυμός, όλα τα άλλα αρνητικά συναισθήματα έχουν να κάνουν με την απώλεια της αγάπης ή με το φόβο ότι δεν αγαπιόμαστε αρκετά.

Δεν τιμωρείς λοιπόν κάποιον όταν τον σκέφτεσαι συνεχώς θυμωμένος. Έστω ότι σε εκνευρίζει ένας περαστικός που δεν κάνει στην άκρη και πέφτει άτσαλα πάνω σου. Σκέψου ότι εκείνος συνεχίζει τη ζωή του, δεν ξέρει καν το όνομά σου, δεν θυμάται το πρόσωπό σου, δεν γνωρίζει ότι είσαι θυμωμένος, δεν επηρεάζεται καθόλου απ’ αυτό, κι εσύ τον κουβαλάς μέσα σου για ώρες, ίσως και για όλη τη μέρα. Και σου χαλάει τη διάθεση. Σε ποιον κάνεις τη χάρη; Ποιος χάνει; Εκείνος ή εσύ;

Η λύση επομένως, Συνοδοιπόρε, είναι η συγχώρεση. Κάπου άκουσα, δεν ξέρω αν ισχύει ή όχι, ότι η τοξικότητα του σάλιου σου όταν είσαι θυμωμένος σκοτώνει ποντίκι. Το μίσος σκοτώνει. Ο θυμός είναι ένας αμυντικός μηχανισμός. Είναι ένας τρόπος να νιώσεις δυνατός όταν πονάς. Εσύ πώς νιώθεις κάθε φορά που θυμώνεις; Κι όταν περνάει ο θυμός, τι μένει; Πιθανότατα να νιώθεις άδειος, αλλά και τύψεις, τύψεις και λύπη για το πόσο πολύ εξαρτάσαι από τα αρνητικά συναισθήματά σου και από αυτά των άλλων. Έτσι ήμουν κι εγώ κάποτε. Εξαρτώμενος.

Η λύση είναι η συγχώρεση. Η συγχώρεση είναι δύναμη. Δούλευα με μια κοπέλα που ο αδελφός της την υποτιμούσε από τότε που θυμόταν τον εαυτό της. Την εκμεταλλευόταν όταν την είχε ανάγκη, δανειζόταν χρήματα από αυτή, που δεν τα επέστρεφε ποτέ και όταν δεν την είχε ανάγκη, ικανοποιούσε το δικό του αίσθημα σπουδαιότητας κάνοντάς τη να νιώθει σαν σκουπίδι. Έτσι ένιωθε δυνατός.

Τη ρώτησα: «Γιατί του είσαι ευγνώμων;» Στην αρχή σάστισε. Με τις κατάλληλες ερωτήσεις σιγά σιγά άρχισε να ανοίγεται. Έτσι μπήκε στη διαδικασία να σκεφτεί ότι ένας από τους λόγους που είναι συναισθηματικός άνθρωπος και θέλει να δώσει αγάπη στους γύρω της είναι γιατί δεν πήρε αγάπη από τον αδελφό της. Ένας από τους λόγους που θα γίνει καλή μαμά και θα προστατεύσει τη σχέση των παιδιών της είναι γιατί οι γονείς της δεν προστάτευσαν εκείνη σε σχέση με τον αδελφό της.

«Είμαι ευγνώμων γιατί με δίδαξες ποιες συμπεριφορές να αποφεύγω και τι άνθρωπος να μη γίνω», άρχισε να επαναλαμβάνει. «Σε συγχωρώ. Σε αγαπώ που είσαι αδελφός μου. Δεν σε χρειάζομαι όμως άλλο στη ζωή μου. Όχι όσο είσαι έτσι». Του τηλεφώνησε, του είπε ότι τον αγαπά, ότι τον συγχωρεί για όσα της έχει κάνει, αλλά ότι δεν θα ανεχτεί ποτέ ξανά αυτού του είδους τη συμπεριφορά. Μου εκμυστηρεύτηκε ότι δεν είχε ξανανιώσει πιο δυνατή στη ζωή της, πιο γεμάτη και πιο ελεύθερη. Είχε εκπλαγεί με τον εαυτό της, είχε ξεπεράσει τις προσδοκίες της και ήταν βαθιά συγκινημένη γι’ αυτό.

Πες ευχαριστώ σε όσους σε πρόδωσαν. Αποκαλύπτοντας το πραγματικό τους πρόσωπο, σε προστάτεψαν από εκείνους στο μέλλον, σπρώχνοντάς σε να τους βγάλεις από τη ζωή σου στο παρόν. Έπειτα, συγχώρεσέ τους. Όταν συγχωρείς κάποιον, γαληνεύεις. Κάνεις χάρη σ’ εσένα και όχι σ’ εκείνον.

Συγγραφέας Νικόλας Σμυρνάκης