Και πράγματι, πόσο ευχάριστη ακούγεται η φράση «έχω τους φίλους μου», φίλους έμπιστους, αγαπημένους και παρόντες στα ευχάριστα και στα δυσάρεστα! Ουσιαστικές φιλικές σχέσεις που εξαλείφουν τη ζήλεια και τον ανταγωνισμό! Σχέσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε ασφάλεια και αποδοχή! Αυτό άλλωστε στη διάρκεια της Ψυχοθεραπείας συχνά θα αποτελέσει το βασικό στόχο, δηλαδή τη δημιουργία ή την ανάδειξη δεξιοτήτων με σκοπό την απόκτηση τέτοιων σχέσεων.
Ποτέ η λέξη «Ψυχολόγος» δεν στάθηκε απέναντι στη λέξη «φίλος». Αντιθέτως, η αντικατάσταση των φίλων από Ψυχολόγο, ή και το αντίστροφο, είναι μία συχνή παρανόηση, η οποία τελικά στερεί απ’ τον άνθρωπο, ο οποίος δυσκολεύεται στην καθημερινότητά του, το δικαίωμα να πάρει τη βοήθεια που χρειάζεται.
Ο Ψυχολόγος έχει εκπαιδευτεί για το πώς να βοηθήσει χωρίς να κατευθύνει και να δίνει έτοιμες απαντήσεις ή γνώμες. Πολλές φορές, ως φίλοι, θέλοντας να βοηθήσουμε αντιλαμβανόμαστε την άποψή μας ως τη «σωστή» και δίχως να υπολογίσουμε την ιδιοσυγκρασία του φίλου μας, προσπαθούμε να τον πείσουμε να ακολουθήσει το δρόμο που δείχνουμε. Αντίθετα, ο Ψυχολόγος έχει εκπαιδευτεί στη Σωκρατική μέθοδο, τη Μαιευτική, με σκοπό να αναδείξει τις δεξιότητες του θεραπευμένου, χωρίς να προσδιορίσει το «σωστό» ή το «λάθος».
Αντίστοιχα, συχνά ως φίλοι, επιδιώκοντας να βοηθήσουμε, θα «μαλώσουμε» το φίλο μας για κάποια απόφαση ή επιλογή του, συμπεριφορά που πιθανόν να του δημιουργήσει ντροπή και ενοχές. Ο Ψυχολόγος είναι εκεί για να αναδείξει τους λόγους της εκάστοτε επιλογής, τα θετικά-αρνητικά αυτής, τις πεποιθήσεις που οδήγησαν στην επιλογή και την αντικατάσταση αυτής με μία πιο λειτουργική και βοηθητική απόφαση.
Συχνά, η ίδια η θεραπευτική σχέση γίνεται πρότυπο προς μίμηση για τη δημιουργία ή την εξέλιξη φιλικών σχέσεων, μέσω της εκμάθησης στην ενσυναίσθηση, στην αμοιβαία κατανόηση και στο σεβασμό. Η ικανότητα να μπαίνει κανείς στη θέση του συνομιλητή, ακόμα κι αν δεν ταυτίζεται μαζί του, είναι βασικό εργαλείο, τόσο στη θεραπευτική, όσο και στη φιλική σχέση.
Τέλος, η Ψυχοθεραπεία παρέχει οργανωμένα προγράμματα παρέμβασης σε διαταραχές, όπως αγχώδεις διαταραχές, κρίση πανικού, κοινωνική φοβία, διατροφικές διαταραχές, σεξουαλικές διαταραχές κα. Ο Ψυχολόγος, συχνά σε συνεργασία και με άλλες ειδικότητες, θα δώσει πληροφορίες και εργαλεία, τα οποία ο θεραπευόμενος θα αξιοποιεί από εβδομάδα σε εβδομάδα, καταγράφοντας την πρόοδό του, με τελικό προορισμό την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στην αρχή της θεραπείας.
Εν κατακλείδι, οι φίλοι μας είναι αναντικατάστατοι και αποτελούν την «οικογένεια» που έχουμε επιλέξει. Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τη σημασία του ειδικού, όταν τον έχουμε ανάγκη. Για παράδειγμα, αν κανείς αποφασίσει να μειώσει το σωματικό του βάρος , θα απευθυνθεί σε Διατροφολόγο, έτσι ώστε να ακολουθήσει μία ισορροπημένη διατροφή, χωρίς να επιβαρύνει την υγεία του και το μυϊκό ιστό του. Οι φίλοι όμως θα είναι εκεί για να τον στηρίζουν, να τον επιβραβεύουν και να του υπενθυμίζουν το στόχο, όταν κουραστεί!
Αναστασία Λεμονή
Ψυχολόγος, MSc Αντιμετώπιση του Πόνου
Ειδίκευση στη Γνωσιακή– Συμπεριφοριστική Θεραπεία